حرف تعریف، نشانه مفعولی و تکواژ جمع در گویش لری بالاگریوه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار زبانشناسی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

چکیده

مقاله­ حاضر به توصیف سه ویژگی صرفی حرف تعریف، تکواژ جمع و نشانه مفعولی در گویش لری بالاگریوه اختصاص دارد. این پژوهش رویکردی توصیفی-تحلیلی به سه مقوله­ مذکور دارد و برای جمع ­آوری داده­‌ها با گویشوران لر مصاحبه ­هایی انجام گرفته است. تکواژ­های جمع در این گویش به‌ صورت - yɑ و ʊ هستند و شباهت­‌هایی با تکواژ­های‌ها و -ان در فارسی وجود دارد. تکواژ -en یا -n در لری بالاگریوه نشانه­ مفعول است و ویژگی­های خاصی را در ترکیب نشان می­دهد که از آن جمله می­توان به ترکیب آن با صفات ملکی در حالت جمع و نه مفرد اشاره کرد. نکره در لری بالاگریوه با ɪ و در حالت صفتی با ɜː بیان می­شود در حالی که معرفه با -ke به‌کار رفته و در حالت صفتی به همراه -e به‌کار می­رود. تکواژ معرفه -ke بیشتر بیانگر دانش مشترکی است که گویشوران از قبل به اشتراک گذاشته ­اند در حالی که معرفگی با -e به اسمی بازمی­گردد که هم ­اکنون قابل مشاهده است و یا هم ­اینک با آن آشنا شده ­اند. ساخت معرفه و نکره در لری بالاگریوه کاملاً از صورتهای فارسی متمایز است.

کلیدواژه‌ها