هدف از پژوهش حاضر که به شیوۀ توصیفی-تحلیلی انجام گرفته، بررسی نوع نگرش و میزان باور امام علی (ع) در خطبۀ 108نهج‌البلاغه و چگونگی رسیدن به پیوستگی متنی و جهان معرفت‌شناختی از طریق فرایند‌های شناختی افزایش و انطباق در نظریّۀشناختی جهان‌های متن پل ورث است که متن را در سه بُعد جهان گفتمان، جهان متن و جهان زیرشمول بررسی می‌کند. پژوهش کنونی در پی پاسخ به این سؤالات است که امام در خطبۀ یادشده از چه نوع متنی استفاده کرده و به کدامیک از جهان‌های سه‌گانۀ زیرشمول توجّه بیشتری نشان داده و چگونه از آنها برای اقناع مخاطب و القای پیام استفاده کرده‌اند. سؤال آخر اینکه چه فرایندهایی در ترکیب جهان‌های سه‌گانۀ خطبه دخالت دارند. یافته‌ها نشان داد که در «جهان متن» خطبۀ مذکور به دلیل داشتن ماهیّت تعاملی از سه نوع متن توصیفی-گفتمانی و ابزاری استفاده شده است. سه جهان زیرشمول اشاری، نگرشی و معرفتی در متن به‌کار رفته است؛جهان اشاری و مکانی بازۀ زمانی و مکانی گسترده‌ای از خلقت آدم تا عصر امام و از عالم مُلک تا ملکوت را در‌بر می‌گیرد. از جهان‌های نگرشی بیشتر به جهان هدف توجّه شده، امّا جهان زیرشمول معرفتی که برجسته‌تر از جهان‌های دیگر است، با استعاراتی ساخته می‌شود که زیر‌ساخت‌های آن الهام‌گرفته از استعارات قرآن مجید است که طیّ فرایند «افزایش» نظام شبکه‌ای استعاری می‌سازند که در آن رابطۀ بنی‌امیّه- مردم در تقابل با رابطۀ پیامبر و امام-مردم با نگاشت‌های استعاری گرگ-گوسفند و پزشک-بیمار بیان می‌شوند. همچنین، فرایند «انطباق» در جملات مرکّب نقش توصیفی، توضیحی یا تبیینی دارد.
لطیف‌نژاد رودسری, فرخ. (1402). بررسی جهان معرفت‌شناختی امام علی (ع) در خطبۀ 108 نهج‌البلاغه بر اساس جهان‌های سه‌گانه در نظریۀ شعرشناسی شناختی. پژوهش‌های زبان‌شناسی: نظریه و کاربرد, 2(1), 153-186. doi: 10.22034/jls.2023.139901.1047
MLA
فرخ لطیف‌نژاد رودسری. "بررسی جهان معرفت‌شناختی امام علی (ع) در خطبۀ 108 نهج‌البلاغه بر اساس جهان‌های سه‌گانه در نظریۀ شعرشناسی شناختی". پژوهش‌های زبان‌شناسی: نظریه و کاربرد, 2, 1, 1402, 153-186. doi: 10.22034/jls.2023.139901.1047
HARVARD
لطیف‌نژاد رودسری, فرخ. (1402). 'بررسی جهان معرفت‌شناختی امام علی (ع) در خطبۀ 108 نهج‌البلاغه بر اساس جهان‌های سه‌گانه در نظریۀ شعرشناسی شناختی', پژوهش‌های زبان‌شناسی: نظریه و کاربرد, 2(1), pp. 153-186. doi: 10.22034/jls.2023.139901.1047
VANCOUVER
لطیف‌نژاد رودسری, فرخ. بررسی جهان معرفت‌شناختی امام علی (ع) در خطبۀ 108 نهج‌البلاغه بر اساس جهان‌های سه‌گانه در نظریۀ شعرشناسی شناختی. پژوهش‌های زبان‌شناسی: نظریه و کاربرد, 1402; 2(1): 153-186. doi: 10.22034/jls.2023.139901.1047
)